1- جلد دوم
ادامه مباحث امر را دنبال کرده است. این مباحث، عبارتند از: بررسی دوران واجب بین نفسی و غیری؛ تعیینی و تخییری؛ عینی و کفایی؛ دلالت امری که پس از منع صادر شده است و دلالت امر، بر مره و تکرار یا فور و تراخی.
۴.۱ - بحث اجزاء
نویسنده، معتقد است که این مسئله، از جمله مسائل عقلیه مطرح شده در اصول می‌باشد. وی، پس از بیان فرق بین این مسئله و مسئله مره و تکرار و تبعیت قضاء از اداء، توهم جواز امتثال بعد از امتثال را بررسی نموده، ضمن بحث از نحوه اجزاء ماموربه اضطراری از ماموربه اختیاری و اجزاء ماموربه ظاهری از ماموربه واقعی،
۴.۱.۱ - تنبیهات
الف) تفصیل در اجزاء، بین قیام اماره بر حکم یا بر متعلق حکم؛
ب) اختصاص داشتن محل نزاع به موردی که امر بالفعل باشد؛
ج) عمومیت عدم الاجزاء در احکام و موضوعات؛
د). عمومیت عدم اجزاء برای مجتهد و مقلد؛
ه) نفوذ حکم ظاهری نزد شخص، در حق دیگری؛
و) دعوی اجماع بر اجزاء در عباداتی که طبق حجت شرعی اتیان شده باشند.
۴.۲ - بحث مقدمه واجب
نویسنده، معتقد است که نزاع در این مسئله، در مورد ثبوت ملازمه عقلی بین وجوب شی ء و وجوب مقدمه آن بوده و این مسئله، از جمله مسائل عقلی اصولی می‌باشد. به باور وی، مقدمات داخلیه به معنای اخص (اجزای واجب)، خارج از محل نزاع بوده و کلام صاحب کفایه در مورد مقدمه واجب، مبنی بر خلط بین شرایط جعل و شرایط مجعول است.
تقسیم مقدمه به مقدمه وجوب، مقدمه وجود، مقدمه علم، مقدمه صحت و نیز به مقدمه شرعیه، مقدمه عقلیه و مقدمه عادیه، شرط متاخر و متقدم، شرطیت اجازه در عقد فضولی و قدرت در واجبات تدریجی، واجب مطلق و مشروط، معنی اطلاق و اشتراط و اختلاف موجود در آن پیرامون رجوع قید به ماده یا هیئت، واجب معلق و وجوه استحاله آن، واجب نفسی و غیری، قصد توصل در فروع و واجب اصلی و تبعی، از دیگر مباحث مطرح شده در این مبحث است.
۴.۳ - دو مقام بحث ضد
الف) ضد خاص: پس از استدلال بر اقتضاء، با مقدمیت ترک یکی از ضدین برای تحقق دیگری، کلام محقق نایینی و صاحب کفایه، مورد بحث قرار گرفته است.
ب) ضد عام: در باره آن، سه قول زیر، بررسی شده است:
۱. امر به شی ء، عین نهی از ضد عام آن است؛
۲. امر به شی ء، به دلالت تضمنی، دلالت بر نهی از ضد آن می‌کند؛
۳. امر به شی ء، مقتضی نهی از ضد آن، به دلالت التزامی است.
۴.۱.۱ - تنبیهات
۱. بررسی حکم جهر در موضع اخفات و اتمام در موضع قصر؛
۲. جریان ترتب در دو واجبی که یکی از آنها موسع و دیگری مضیق باشد؛
۳. التفات به امر اهم، در خلال انجام فعل مهم؛
۴. وضو یا غسل با آب مغصوب.
نظرتان را بنویسید: